Geluk vs Betekenis

Geluk zit ‘m in de kleine dingen, maar vooral ook in het kunnen waarderen van die dingen. Een kop koffie achter het raam op een koude winterochtend. Klaar zijn met werk en het weekend beginnen met het gevoel van vrijheid, een biertje en een potje FIFA met een goedgezinde vrind. De blijheid op het gezicht van een familielid na een leuke verrassing. Geluk is eigenlijk een aaneenschakeling van momentopnames. Die momentopnames bij elkaar opgeteld bepalen uiteindelijk jouw gevoel van geluk. Daarom is de vraag ‘ben je gelukkig?’ soms zo moeilijk te beantwoorden.

Betekenis zit ‘m in de grote dingen. En het heeft zeker een overlap met geluk. Het kan zijn dat het antwoord op de vraag of je veel geluksmomentjes ervaart vrij negatief is, maar dat je je eigenlijk best gelukkig voelt. Een gevoel van betekenis kan jou namelijk een erg gelukkig gevoel geven, zonder dat je je die geluksmomentjes kunt herinneren. Vice versa kan een gebrek aan betekenis je een ongelukkig gevoel geven, ook al heb je zo ontzettend veel geluksmomentjes.

‘Geluk zit ‘m in de kleine dingen, betekenis in de grote.’

Ik pleit ervoor dat de vraag of iemand gelukkig is vanaf nu anders gesteld wordt, bijvoorbeeld: ‘Heb jij genoeg geluksmomentjes in je leven? Waardeer je die momenten voor wat ze zijn? En lukt het je ook om die geluksmomentjes mooi te ondersteunen met een overlappend gevoel van betekenis?’ Het worden drie vragen en de inhoud misschien iets diepgaander, maar als je al aan iemand wilde vragen of diegene gelukkig is, dan was je sowieso best op zoek naar diepgang toch?

Velen van ons zijn naarstig op zoek naar geluksmomenten. Lekker dineren *geluksmomentje*, jezelf laten verwennen met een massage *geluksmomentje*, bier drinken met vrienden *geluksmomentje*, maar ook de jacht op likes voor foto’s op Instagram zijn kleine *geluksmomentjes*. Is het je weleens opgevallen dat bijna iedere persoon na een relatiebreuk ineens veel meer zichtbaar is op sociale media; *op zoek naar geluksmomentjes*. Verlies van betekenis zorgt voor de zoektocht naar geluksmomentjes en daarmee stiekem naar nieuwe betekenis.

Maar de hedendaagse trends laten ook zien dat we ontzettend op zoek zijn naar betekenis. Met het wegvallen van religie als belangrijkste betekenisgever zijn we op zoek naar iets nieuws. We mediteren erop los *betekenis*, we denken eerder aan anderen dan aan onszelf *betekenis*, we gaan de straat op tegen racisme *betekenis* en we doen vrijwilligerswerk en doneren *betekenis*. Maar dat gebrek aan betekenis kan ook opgevuld worden door minder goede dingen, zoals het verspreiden van sekte-achtige brainwash-theorieën via Youtube *betekenis*. Als jij ergens waarlijk betekenis uithaalt, dan kun je zelfs gaan geloven dat de aarde plat is.

Nu had ik een tijdje geleden een relatiebreukje (eufemistisch gesteld) en ik was ontzettend verward door de verwerking ervan. Ik was namelijk in eerste instantie erg opgelucht, aangezien de geluksmomenten in de relatie al een tijdje achter slot en grendel zaten. We maakten elkaar niet gelukkiger en toen het hoge woord van loslaten eruit was gaf dat dus een gevoel van opluchting.

Ik had alleen helemaal niet nagedacht over het betekenisdeel van deze breuk. Ik was naar München verhuisd met het doel daar gelukkig te worden en mijn wederhelft gelukkig te maken. Dat gelukkig worden in München en haar gelukkig proberen te maken, kleurde mijn leven met betekenis. Die kleur viel weg, shit werd grijs en daar had ik geen rekening mee gehouden.

Alsof het gisteren was herinner ik me dat ik tegen mijn moeder zei: ‘Wow, ik heb het gevoel dat het leven geen zin meer heeft.’ Ik schrok daarvan. Mijn moeder ook. Mijn moeder en ik kalmeerden me met de gedachte dat ik de hele (vakantie)week ervoor nogál wat alcohol had genuttigd en dat dit een beetje bij de cumulatieve kater van die alcoholnuttiging en de break-up hoorde.

Later ontdekte ik dus dat er meer achter zat. Ik was mijn betekenis verloren. En dat is – als je er nooit écht bewust mee bezig bent geweest – iets wat je pas echt opmerkt als je het niet meer hebt. En dan sta je ineens met verdomd lege handen. Dan zit je jezelf in de weg. Dan kun je doortrappen als een bezetene maar ligt de ketting eraf. Dat voelt alsof er een zwart gat in je ziel jouw inhoud in een vacuüm zuigt. Soms hap je naar adem.

Ik beschouw mezelf als een kampioen in gelukkig zijn. Ik herken en waardeer geluksmomenten enorm. Ik kan genieten van het geluk van andere mensen, ik kan glimlachen om de streken van een jonge hond, ik kan een mooie goal van een voetballer écht vieren, ik kan uitkijken naar een kop koffie en écht nog veel meer. Bovendien besef ik hoeveel geluk ik heb dat ik onder omstandigheden geboren ben dat mijn leven en mijn geluk voor een heel groot deel maakbaar is. Dat besef is als een katalysator in de waardering voor mijn geluk.

Maar dat staat dus enigszins los van betekenis. En ik heb betekenis nodig, want zonder betekenis voelen de geluksmomenten slechts als sneeuwvlokken op warm asfalt. Gelukzalig dwarrelend, maar na het neerkomen onmiddellijk weer verdwenen, waardoor de schoonheid van de sneeuwvlokken na verloop van tijd al tijdens het dwarrelen verwaarloosbaar voelt.

Dus ik ga op zoek naar nieuwe betekenis, zodat de sneeuwvlokken van geluk kunnen blijven liggen en ze ook nog iets betekenen nadat ze zijn geland. Ik wil sneeuwpoppen bouwen.

Het grappige? De zoektocht naar betekenis geeft al betekenis an sich.

Wat een geluk.